Οι δύο τούτες ημέρες του λειτουργικού έτους έχουν μία ιδιομορφία. Ανήκουν και δεν ανήκουν στη Μ. Τεσσαρακοστή όπως ακριβώς το αναστημένο σώμα του Ιησού. Ήταν σώμα όπως και πριν τη Σταύρωση και την Ανάσταση (με σάρκα και οστά) και δεν ήταν συγχρόνως όπως πριν, φθαρτό, αλλ' άφθαρτο ως η ψυχή και μη έχον ανάγκη υλικών πραγμάτων.
Έτσι η Κυριακή των Βαΐων, παρότι Κυριακή, είναι η μόνη στην οποία δεν εορτάζεται η Ανάσταση του Χριστού αλλά τα προεόρτια αυτής. Έχει στοιχεία σταυρώσιμα, (αφού ο Χριστός εισέρχεται εις την αγίαν πόλιν "την δια Πάθους τελέσαι οικονομίαν") και έκλαυσε για τη μελλοντική καταστροφή της πόλης και στοιχεία αναστάσιμα, αφού εορτάζομεν την λαμπράν και ένδοξον είσοδον του Κυρίου ημών στα Ιεροσόλυμα. Η δόξα και ο θρίαμβος είναι στοιχεία της αναστάσεως των δικαίων και οι άνθρωποι που έλαβαν τη βαΐα των φοινίκων ανά χείρας στην υποδοχή του Μεσσία, "την Ανάστασιν προεμήνυσαν" (ευχή ευλογίας των Βαΐων).
Η των Βαΐων Κυριακή δεν έχει επίσημα αναστάσιμα, καθώς και η Κυριακή της Πεντηκοστής μετά το Πάσχα. Τούτο συμβαίνει και στις εορτές Χριστουγέννων και Θεοφανείων εάν πέσουν ημέρα Κυριακή. Καταλιμπάνονται τα αναστάσιμα και λέγονται μόνο της εορτής.
- Δεν υπάρχει αναστάσιμο εωθινό ευαγγέλιο, παρά μόνο περικοπή και στον όρθρο και στη Λειτουργία για το γεγονός της ημέρας. Δε γίνεται προσκύνησις του εωθινού ευαγγελίου (αν και τα παλαιά τυπικά την προβλέπουν) και ο Ν' ψαλμός δεν ψάλλεται αλλά λέγεται χύμα.
- Δε λέγονται αναστάσιμα ευλογητάρια αλλά τούτα μεταφέρονται στο Σάββατο του Λαζάρου.
- Στην απόλυση δε λέγομεν "ο αναστάς εκ νεκρών" καθώς όλες τις Κυριακές (πλην και της Πεντηκοστής) αλλά "ο επί πώλου όνου καθεσθήναι καταδεξάμενος", ενώ αντίθετα "ο αναστάς εκ νεκρών" λέγεται στην απόλυση του εσπερινού και της λειτουργίας του Σαββάτου του Λαζάρου. Σα να γίνεται μία μετάθεσις της Κυριακής στο Σάββατο και της Κυριακής φαινομένης λειτουργικά σαν εόρτιας καθημερινής. Τούτο ίσως σαν τύπος του μέλλοντος αιώνος όπου το τωρινό Σάββατο (που δηλοί την κατάπαυση) είναι αναστάσιμο (όπως η βασιλεία του Θεού, αιώνιος σαββατισμός αναστάσιμος, μακαρία και θεία ανάπαυσις εις τους αιώνας) και η Κυριακή, ημέρα Κυρίου, ως μία καθημερινή, πλην αναστάσιμη, όπως και οι καθημερινές μέρες μέχρι την Ανάληψη. Οι "καθημερινές" μέρες της Βασιλείας του Θεού είναι λουσμένες στο αναστάσημο φως. Αν και εκεί, τα πάντα θεωρούνται ως μία αδιάδοχος και ανέσπερος ημέρα.
Σάββατο του Λαζάρου
- Δεν έχει ευλογητάρια νεκρώσιμα όπως όλα τα Σάββατα (πλην και του Μ. Σαββάτου) που έχει μεν νεκρώσιμα αλλά είναι μόνο για τη θεόσωμο Ταφή κι όχι για τους κοινούς τεθνεώτες.
- Σιγά ο κανών για τους κεκοιμημένους. Η μέρα είναι αναστάσιμη, ως Κυριακή εορτάζεται η έγερση του Λαζάρου που είναι κοντινή προτύπωση της Χριστού Αναστάσεως καθώς στέκεται στον αντίποδα προ του Πάσχα. Ο Χριστός εγείρει τον φίλο, τον άνθρωπο, και μετά θανατούμενος εγείρεται κι Αυτός δίνοντας εχέγγυα για την κοινή ανάσταση όλων των ανθρώπων κατά τη Δευτέρα Παρουσία.
- Η απόλυση ως είπαμε είναι "ο αναστάς εκ νεκρών" και όχι όπως θα μπορούσαμε να πούμε "ο εγείρας τον τετραήμερον Λάζαρον, Χριστός ο Θεός" διότι εμείς οι πήλινοι που μας θεωρεί ο Χριστός φίλους Του, εάν παραμείνουμε μαζί Του, συνανασταινόμαστε μαζί Του.
Το Σάββατο του Λαζάρου και η Κυριακή των Βαΐων, ενώ φαίνεται να ανήκουν στην ΣΤ' εβομάδα των Νηστειών, ( η βαϊφόρος δηλαδή είναι το επιστέγασμά της, θα μπορούσε να λεγόταν ΣΤ' Κυριακή των Νηστειών), εν τούτοις δεν ανήκουν σ' αυτήν. Σαν το Χριστό που ενώ ήταν στον κόσμο τούτο, συγχρόνως δεν ήταν εκ του κόσμου τούτου (ως Θεός) και τους χριστιανούς που ενώ ζουν στον κόσμο τούτο, το πολίτευμά τους είναι στους ουρανούς. Είναι ένα διήμερο ξεχωριστό και ως νηστεία ενώ οι προηγούμενες Κυριακές και τα Σάββατα ήταν μόνο λαδερά, εδώ έχουμε έλαιον το Σάββατο και έλαιον και ιχθύν την Κυριακή (αν και οι αυστηροί αγιορείτες δέχονται μόνο μία φορά τη Σαρακοστή ιχθυοφαγία κατά την 25η Μαρτίου. Εάν όμως ιχθυοφαγούμε προς τιμή της Συλλήψεως του Χριστού, δεν θα πράξουμε το ίδιο και για την ανάδειξή του ως Μεσσία; Και αν τιμούμε με ψάρι τη Θεομητορική εορτή του Ευαγγελισμού, διότι έτσι περισσότερο φαίνεται, θεομητορική, δε θα τιμήσουμε ομοίως την Λαμπράν (πριν την Λαμπράν) Δεσποτική εορτή της Βαϊοφόρου; Παλαιά μαρτυρείται πως η νηστεία της Σαρακοστής τελείωνε την Παρασκευή του Λαζάρου και το διήμερο που ακολουθούσε κρεοφαγούσαν. Οι δύο νηστείες Σαρακοστής και Μ. Εβδομάδας είχαν ένα διάλειμμα ευωχίας. Έπειτα όμως επικράτησε η γνώμη των αυστηροτέρων ότι δεν αξίζει να καταλύεται η νηστεία για δύο μέρες και επετράπη γιατην εορτή των Βαΐων ιχθυοφαγία όπερ και καλύτερον. Έτσι έχουμε την περίοδο των Νηστειών:
- Τυρινή Εβδομάδα προ της Σαρακοστής, κατάλυση σε όλα, όλες τις μέρες (τυρί, αυγά, ψάρι) πλην κρέατος.
- Μ. Τεσσαρακοστή, από κ. Δευτέρα μέχρι Παρασκευή προ του Λαζάρου κανονικά αλάδωτες τις πρώτες πέντε μέρες των έξι εβδομάδων (πλην της 25ης Μαρτίου).
- Το διήμερο που αναφέραμε και η Μ. Εβδομάδα άλαδος πάσας τας ημέρας (αν και κάποια ελαφρότερα τυπικά ορίζουν λάδι και κρασί ή μόνο κρασί το μεσημέρι ΜΟΝΟ της Μ. Πέμπτης).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου